จักสานไม้ไผ่บ้านสร้างช้าง
โดย : นายนรินทร์ ภารการ วันที่ : 2017-02-28-16:26:08ที่อยู่ : 25 หมู่ 7 ตำบลหนองเหล่า อำเภอเขื่องใน
ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->
เครื่องจักสาน เป็นงานหัตถกรรมเก่าแก่จะต้องสร้างงานที่ออกมาจากจิตใจที่รักในงานสร้างสรรค์ มีความพยายาม ความฉลาดหลักแหลม โดยใช้ความรู้และภูมิปัญญาเดิมของท้องถิ่น แสดงถึงวิธีชีวิตของคนแต่ละท้องถิ่นที่ทำขึ้นเพื่อเป็นเครื่องมือ เครื่องใช้ วัตถุดิบทางธรรมชาติที่มีคุณสมบัติเหมาะสมที่สุดที่จะนำมาแปรรูปสำหรับเป็นเครื่องจักสาน คือไผ่สีสุก ซึ่งมีปล้องยาว ลำต้นตั้งตรง แขนงไม่มาก เนื้อไม้มีความหนา เป็นไผ่ที่มีคุณสมบัติในการจักสานได้ทุกชนิดตั้งแต่ กระบุง ตะกร้า กระดัง ตะแกรง เข่ง ไซดักปลา ฯลฯ
วัตถุประสงค์ ->
1.เพื่อเป็นการสร้างงาน สร้างอาชีพ ให้กับคนในชุมชน
2.เพื่อเป็นการอนุรักษ์ รักษาภูมิปัญญาท้องถิ่นไม่ให้สูญหาย
วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->
1.ไม้ไผ่
อุปกรณ์ ->
1.มีด
2.แปรง
3.น้ำมันสน/แลคเกอร์
กระบวนการ/ขั้นตอน->
1. การจัก คือการนำวัสดุมาทำให้เป็นเส้น เป็นแฉก หรือเป็นริ้วเพื่อความสะดวกในการสาน ลักษณะของการจักโดยทั่วไปนั้นขึ้นอยู่กับลักษณะของวัสดุแต่ละชนิดซึ่งจะมีวิธีการเฉพาะที่แตกต่างกันไป หรือบางครั้งการจักไม้ไผ่มักจะเรียกว่า “ตอก” ซึ่งการจักถือได้ว่าเป็นขั้นตอนของการเตรียมวัสดุในการทำเครื่องจักสานขั้นแรก
2. การสาน เป็นกระบวนการทางความคิดสร้างสรรค์ของมนุษย์ที่นำวัสดุธรรมชาติมาทำประโยชน์
โดยใช้ความคิดและฝีมือมนุษย์เป็นหลัก การสานลวดลายจะสานลายใดนั้นขึ้นอยู่กับความเหมาะสมในการใช้สอย ซึ่งมีด้วยกัน 3 วิธี คือ - การสานด้วยวิธีสอดขัด - การสานด้วยวิธีการสอดขัดด้วยเส้นทแยง – การสานด้วยวิธีขดเป็นวง
3. การรมควัน
เป็นขั้นตอนสุดท้ายของการสานเพื่อเพิ่มความแข็งแรง สวยงาม แก่เครื่องจักสานด้วยหวาย ในส่วน
ที่ต้องการเสริมเป็นพิเศษได้แก่ ปาก ขา หู การผูกและพันด้วยหวาย จะเสริมให้เครื่องจักสานเกิดความสวยงาม
ข้อพึงระวัง ->
องค์ความรู้ หรือภูมิปัญญาจะหมดไป สูญหายไปพร้อมกับผู้รู้ หรือปราชญ์ หากไม่มีการบันทึกไว้