ความรู้สัมมาชีพชุมชน

image1

การสาวไหม

โดย : นางหวาด แต้มทอง วันที่ : 2017-03-20-22:35:28

ที่อยู่ : 131 หมู่ที่ 12 ต.ไพบูลย์

ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->

เรามีการทอผ้าใช้เองมาตั้งแต่สมัยบรรพบุรุษ  และในปัจจุบันผ้าไหม ถือเป็นสินค้าที่มีราคา และมีคุณค่า  จึงมีแรงบันดาลใจที่จะทอผ้า เพื่อสร้างอาชีพเสริม เพิ่มรายได้ให้แก่ครัวเรือน

วัตถุประสงค์ ->

วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->

ธีการสาวไหม

           ต้มน้ำให้ร้อนประมาณ 80 องศาเซลเซียส นำรังไหมลงไปต้มทิ้งไว้ประมาณ 2-3 นาที เวลาต้มต้องหมั่นเขี่ยเพื่อให้รังไหมสุกทั่วกัน แล้วเอาไม้คีบเกลี่ยรังไหมเบาๆ เส้นไหมจะติดไม้ขึ้นมาใช้มือรวบเส้นไหมจากไม้ดึงมารวมสาวเป็นไหมใหญ่ก่อน ไหมนี้จะเป็นไหมชั้นนอกหรือปุยไหม เมื่อสาวไหมใหญ่เสร็จให้ตักรังไหมออกมาพักไว้ก่อนแล้วเติมรังไหมใหม่ลงไป ระหว่างการสาวหมั่นคอยเติมน้ำเย็นลงเป็นระยะ ๆ เพื่อไมให้น้ำเดือดมาก ไหมที่ได้จากการสาวครั้งแรก เรียกว่า ไหมชั้น 3 หรือไหมชั้นนอก หรือไหมใหญ่ หรือไหมหัว

          ขั้นต่อไปก็คือการสาวไหมชั้นในต่อจากการสาวไหมชั้น 3 จะให้ขนาดเส้นมีความเล็กหรือใหญ่อยู่ที่ปริมาณจำนวนรังที่ต้ม และต้องเติมรังไหมให้มีปริมาณคงเดิมเพื่อให้เส้นไหมมีความสม่ำเสมอ สิ่งสำคัญคือเส้นไหมจะต้องมีเกลียว 4-8 เกลียวต่อ 1 นิ้ว รังไหมที่สาวเส้นออกหมดแล้วจะเหลือเป็นเยื่อบางๆ ห่อหุ้มดักแด้ ผู้สาวก็ต้องตักออก ไหมที่สาวได้นี้เรียกว่า ไหมชั้น 1 หรือไหมน้อย หรือไหมยอด

        อีกวิธีหนึ่ง คือ การสาวไหมรวมกันทั้งหมด โดยไม่แยกไหมชั้นนอกและชั้นใน ซึ่งผู้สาวที่ชำนาญจะสาวได้เส้นไหมที่สม่ำเสมอ ดีเกือบเท่าไหมชั้น 1 การสาวไหมแบบนี้เรียก ไหมสาวรวม หรือไหมชั้น 2 (หรือไหมสาวเลย) แต่ไหมชนิดนี้ไม่เป็นที่ต้องการของตลาด เพราะเมื่อนำมาทอเป็นผ้าจะได้ผ้าไหมที่ไม่สวยงามเท่าไหมชั้น 1

          หลังจากสาวไหมเสร็จแล้วก็ทำเป็นเข็ด (เป็นใจ)  โดยแยกชนิดต่าง ๆ ของเส้นไหม เช่น ไหมใหญ่ ไหมสาวเลย หรือไหมยอด  โดยใช้เครื่องทำเข็ด ซึ่งชาวบ้านเรียกว่า “เหล่ง” เหล่งที่ใช้ก็ควรใช้ขนาดมาตรฐาน คือ เส้นรอบวง  150  เซนติเมตร  และไหมแต่ละเข็ดควรมีน้ำหนักประมาณ  100  กรัม

อุปกรณ์ ->

-เครื่องสาวไหม  ประกอบด้วยรอกและมูเล่

          -หม้อดิน  หรือหม้ออลูมิเนียม หรือหม้อเคลือบ  สำหรับใส่น้ำต้มรังไหม

          -เตาไฟ  สำหรับตั้งหม้อต้มรังไหม

          -ไม้คีบ  สำหรับเกลี่ยรังไหมและเส้นใยไหม

          -กระด้ง  สำหรับใส่รังไหม

          -ถังน้ำ  สำหรับใส่เติมน้ำลงในหม้อต้มรังไหม

กระบวนการ/ขั้นตอน->

ข้อพึงระวัง ->

รูปประกอบ -> image1

เว็บไซต์สัมมาชีพชุมชนจังหวัดอุบลราชธานี
กรมการพัฒนาชุมชน กระทรวงมหาดไทย

โทรศัพท์ :
Email :
ที่อยู่ :

เกี่ยวกับเรา