ความรู้สัมมาชีพชุมชน

image1

จักสานเสื่อรำแพน / จักสานไม้ไผ่

โดย : นางประมวล สิงหร่าย วันที่ : 2017-02-23-15:24:01

ที่อยู่ : บ้านเลขที่ 26 หมู่ 4ตำบลสะแกกรังอำเภอเมืองอุทัยธานี จังหวัดอุทัยธานี

ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->

บ้านท่าดินแดง  ประชาชนส่วนใหญ่มีอาชีพหลักทำนา และอาชีพเสริมการจักสานไม้ไผ่  และการ

สานเสื่อลำแพน โดยใช้เวลาว่างให้เป็นประโยชน์และยังเป็นอาชีพเสริมเพิ่มรายได้ให้กับครอบครัวได้อีกทางหนึ่ง

ประกอบกับบ้านท่าดินแดง  มีแม่น้ำสะแกกรังไหลผ่าน มีต้นไม้ และต้นไผ่เกิดขึ้นสองฝั่งแม่น้ำสะแกกรังเป็นจำนวนมาก

                      คุณยายประมวล  สิงห์หร่าย สานเสื่อลำแพนมาตั้งแต่เป็นสาวโดยเรียนรู้การสานเสื่อลำแพนจากพ่อ

และแม่ที่เห็นนั่งเหลาตอก และนั่งสานเสื่อใต้ถุนบ้านทุกๆวันทำให้เกิดการเรียนรู้และมีเรียนรู้เพิ่มเติมจากกศน. และ

พัฒนาชุมชน

                     ต่อมาปี 2549  พัฒนากรตำบลสะแกกรังได้เข้ามาส่งเสริมและสนับสนุนวัสดุอุปกรณ์และทำการ

รวมกลุ่มสตรีจักสานเสื่อลำแพน มีสมาชิกเริ่มก่อตั้งจำนวน ๑๕ คน ส่งเสริมกระบวนการทำงานในรูปกลุ่มโดยใช้หลัก

๕ ก. และการส่งเสริมการตลาดและการพัฒนารูปแบบ และลวดลายให้มีความโดดเด่น เป็นเอกลักษณ์คงความเป็น

บ้านท่าดินแดง  และให้มีการสานเสื่อลำแพนลวดลายใหม่ๆ  เพิ่มให้มีสีสันสวยงาม  พัฒนารูปแบบ  ลวดลาย  จากแบบธรรมดาทั่วไปมาเป็นลวดลายไทย

                       ปัจจุบันมีกลุ่มจักสานเสื่อลำแพนในหมู่บ้านท่าดินแดง หมู่ที่ ๔ ตำบลสะแกกรัง อำเภอเมืองอุทัยธานี

จังหวัดอุทัยธานี ปัจจุบันมีสมาชิกจำนวน ๓๐ คน มีเงินทุนหมุนเวียนจำนวน ๕๐,๐๐๐ บาท โดยมีนางชูจิตร บุญยิ้ม

เป็นประธานกลุ่มจักสานเสื่อลำแพนบ้านท่าดินแดง เพื่อให้สมาชิกกลุ่มจักสานเสื่อลำแพนกู้ยืมเงินไปจัดหาวัสดุอุปกรณ์ในการสานเสื่อลำแพน และเป็นเงินทุนหมุนเวียนในการประกอบอาชีพ ทำให้สตรีในบ้านท่าดินแดงมีอาชีพเสริมที่มั่นคง สามารถมีรายได้เดือนละ ๓,๐๐๐ บาท ถึง ๕,๐๐๐ บาท

                         มีศูนย์เรียนรู้ชุมชนบ้านท่าดินแดงทำเป็นสถานที่ทำงานของสตรีในหมู่บ้านมานั่งเหลาไม้ไผ่ ผ่าไม้ไผ่ และนั่งจักสานเสื่อลำแพนทุกวัน อีกทั้งยังเป็นการเชื่อมความรักและความสามัคคี

วัตถุประสงค์ ->

เพื่อสืบสานภูมิปัญญา และอนุรักษ์งานฝีมือ อันทรงคุณค่า

วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->

1.ไม้ไผ่

2.วัสดุจักสาน

อุปกรณ์ ->

1.มีด ใช้สำหรับเหลาไม้ไผ่

2.เชือก

3.เข็ม

4. เส้นเอ็น

กระบวนการ/ขั้นตอน->

   กระบวนการ

๑)          การรวมกลุ่มสมาชิกการจักสานเสื่อลำพะแพน

๒)          เรียนรู้กระบวนการกลุ่ม ๕ ก.

 

   วิธีการขั้นตอน

๑)      ตัดไม้ไผ่ทั้งลำ

๒)      นำมาผ่ากลางให้เป็นสองท่อนให้สุดปลายไม้

๓)      นำไม้ไผ่ที่ผ่าสองท่อนนำมาเลื่อยเอาขอปล้องออกสองปล่อง

๔)      นั่งจักสานไม้ไผ่ให้เป็นเส้นให้มากที่สุด

๕)      นำไปตากแดดให้แห้งสนิท  ใช้ระยะเวลา ๑ วัน

๖)      และมาทำการสานเสื่อลำแพน

๗)      ให้ได้ตามขนาด  ได้แก่

-  ขนาดเสื่อคู่       ขนาดกว้าง ๑  คูณ ๒ เมตร           ราคาจำหน่ายคู่ละ  ๑๕๐ – ๑๖๐  บาท

-  ขนาดเสื่อกลาง   ขนาดกว้าง ๑.๕๐ คูณ ๑.๗๕ เมตร  ราคาจำหน่ายผืนละ  ๗๐ บาท

-  ขนาดเล็ก         ขนาดกว้าง  ๑ คูณ ๒ เมตร            ราคาจำหน่ายผืนละ   ๕๐  บาท

-  ขนาดใหญ่        ขนาดกว้าง ๔ คูณ ๔ เมตร             ราคาจำหน่ายผืนละ    ๙๕ บาท

-  ขนาด ๔ – ๕     ขนาดกว้าง ๒ คูณ ๒.๕๐ เมตร        ราคาจำหน่ายผืนละ   ๑๓๐ – ๑๔๐ บาท

   ( ราคาขายตามท้องตลาด อาจมีการเปลี่ยนแปลงได้)

               ๘)  ชื่อลายเสื่อลำแพน ประกอบด้วย ลายสอง  ลายสาม และลายไทย

ข้อพึงระวัง ->

                    -   การจักสานเสื่อลำแพน  มีข้อควรระวังในขั้นตอนการเหลาไม้ไผ่และการจักสานให้เกลี้ยงไม่ให้มีเสื้ยนในแต่ละเส้น  วิธีการคือใช้มือรูดไปมาถ้ามีเสี้ยนมันจะตำมือเรา 

          -  การสานเสื่อลำแพน  ต้องคำนึงถึงความประณีต  และการใช้ไม้ไผ่ต้องคัดลำไม้ไผ่ที่มีคุณภาพของลำและการเหลาต้องไม่มีเสี้ยน  การทำลวดลายก็ต้องไม่ใช้ความผสมผสานให้ดูสวยงาม  ไม่น้อยเกินไปและไม่มากเกินไป

          -   การเลือกไม้ไผ่ต้องเลือกไม้ไผ่ที่มีลำตรง  แข็งแรง และข้อตรง

รูปประกอบ -> image1

เว็บไซต์สัมมาชีพชุมชนจังหวัดอุทัยธานี
กรมการพัฒนาชุมชน กระทรวงมหาดไทย

โทรศัพท์ :
Email :
ที่อยู่ :

เกี่ยวกับเรา