ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->

การทอผ้าไหมลายขิต เป็นภูมิปัญญาท้องถิ่นของชาวไทยภาคอีสานที่สืบทอดมาตั้งแต่บรรพบุรุษ ในการผลิตเครื่องนุ่งห่มไม่ว่าจะเป็น ผ้าถุง ผ้าพันคอ ผ้าคลุ่มไหล่ และทอเป็นผืนเพื่อตัดเย็บเป็นเสื้อผ้าเครื่องแต่งกายต่างๆ เป็นวิ๔ีท้องถิ่นในการประยุกต์ใช้ธรรมชาติให้เข้ากับวิถีชิวิตและวัฒนธรรม ตั้งแต่การปลูกหม่อน เลี้ยงไหม สาวไหน ย้อมไหม โดยใช้สีธรรมชาติในการสร้างสรรค์ สีต่างๆ แตกต่างกันไปตามประสบการณ์ และความรู้ที่ฝังอยู่ในตัวบุคคล จนได้เส้นไหมนำมาทอเป็นผืนผ้า โดยมีลวดลายที่เป็นเอกลักษณ์ ซึ่งลายขิต เป็นการเรียกชื่อผ้าตามกระบวนการทอผ้าที่สร้างลวดลายขณะทอผ้าบนกี่

วัตถุประสงค์ ->

การทอผ้าไหมลายขิต คือการทอผ้าที่ผู้ทอใช้ไม้เก็บขิดสะกิดซ้อนเครือเส้นยืนขึ้นเป็นจังหวะตามลวดลายตลอดหน้าผ้า และพุ่งกระสวยสอดเส้นพุ่งพิเศษและเส้นพุ่งเข้าไปตลอดแนวเครือเส้นยืนที่ถูกงัดช้อนขึ้นนั้น ช่วงจังหวะของความถี่ห่างที่เครือเส้นยืนถูกกำหนดไว้ด้วยไม้เก็บขิด จึงเกิดเป็นลายขิดขึ้น ขณะทอผ้าบนกี่ ลักษณะเฉพาะของผ้าทอลายขิด ดูได้จากลายซ้ำของเส้นพุ่งที่ขึ้นเป็นแนวสีเดียวกันตลอด อาจจะเหมือนกันทั้งผืนหรือไม่เหมือนกันทั้งผืนก็ได้ แต่ต้องมีลายซ้ำที่มีจุดจบแต่ละช่วงของลายเห็นได้ชัด

วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->

1. การทอผ้าไหมจะต้องมีใจรัก และใจเย็น มีความอดทน

2. เทคนิคการย้อมสีธรรมชาติให้ได้สีสัน สวยงามเป็นเทคนิคเฉพาะของแต่ละบุคคล ที่เกิดจาการเรียนรู้ และประสบการณ์ดังนั้นการถ่ายทอดองค์ความรู้ที่มีแก่เยาวชนรุ่นหลังเป็นสิ่งสำคัญในการสืบสานภูมิปัญญาให้คงอยู่สืบไป

3. การจดบันทึกสิ่งที่ได้เรียนรู้ใหม่ๆ เช่น สีที่ได้จากการใช้เปลือกไม้ ใบไม้ แต่ละชนิด การคิดสร้างสรรค์ สิ่งใหม่ๆ อยู่เสมอจะทำให้การทอผ้าไหมลายขิตมีการพัฒนาต่อยอดได้

อุปกรณ์ ->

การทอผ้าไหมต้องระวังในการทำลายลายให้เป็นระเบียบความหนักเบาและจังหวะในการสะกิด ยกซ้อนจะต้องสม่ำเสมอ จะทำให้ลายออกมาสวย

กระบวนการ/ขั้นตอน->

การย้อมสี จะทำให้เกิดสีสันใหม่ๆ ต้องอาศัยการคิดสร้างสรรค์ และประสบการณ์

ข้อพึงระวัง ->