ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->

ใน ปี 2559 บ้านนาม่อง หมู่ที่ ๒ ตำบลเหล่ากวาง เป็นหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงตามพื้นที่ยุทธศาสตร์
ที่ 1 การส่งเสริมการขับเคลื่อนการพัฒนาตามปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในภาคการเกษตรและชนบท และ ในปี 2560 กรมการพัฒนาชุมชน ได้มุ่งเน้นการยกระดับเศรษฐกิจฐานราก เพื่อทำให้ชุมชนมีรายได้เพิ่มขึ้น โดยการสร้างสัมมาชีพชุมชนบนหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ให้ประชาชนได้รับการพัฒนาอาชีพ และได้ดำเนินกิจกรรมสร้างสัมมาชีพชุมชนตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ภายใต้การบูรณาการความร่วมมือของประชารัฐ โดยสำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอโนนคูณ เป็นหน่วยดำเนินการส่งเสริมการสร้างสัมมาชีพชุมชน ซึ่งอำเภอโนนคูณ มีหมู่บ้านเป้าหมาย จำนวน 13 หมู่บ้าน ซึ่งบ้านนาม่อง หมู่ที่ ๒ ตำบลเหล่ากวาง   เป็น 1 ใน 13 หมู่บ้านที่ดำเนินการตามโครงการ และข้าพเจ้าได้รับคัดเลือกจากเวทีประชาคมหมู่บ้าน เป็น ครูน้อย  1 ใน 5 ของ “ทีมวิทยากรผู้นำสัมมาชีพชุมชน” บ้านนาม่อง และได้เป็นแกนนำหลักในการส่งเสริมสัมมาชีพชุมชนบ้านนาม่อง จากการส่งเสริมสัมมาชีพชุมชน สามารถสรุปบทเรียนการดำเนินการ ได้ดังนี้

วัตถุประสงค์ ->

ในการส่งเสริมการสร้างสัมมาชีพชุมชนในระดับหมู่บ้าน บ้านนาม่อง หมู่ที่ ๒ ตำบลเหล่ากวาง                                  อำเภอโนนคูณ จังหวัดศรีสะเกษ มีกระบวนการและขั้นตอนการดำเนินการ ดังนี้

    1. โครงการเตรียมความพร้อมทีมวิทยากรสัมมาชีพชุมชนระดับหมู่บ้าน ส่งเสริมและสนับสนุน
การจัดประชุมเตรียมความพร้อมทีมวิทยากรสัมมาชีพชุมชนระดับหมู่บ้าน โดยมีขั้นตอนการดำเนินงาน ดังนี้

                      1.1 ดำเนินการคัดเลือกครัวเรือนสัมมาชีพ ดังนี้

                            - คัดเลือกครัวเรือนเป้าหมายที่ต้องการฝึกอาชีพ โดยพิจารณาจากทะเบียนครัวเรือนที่มีรายได้ต่ำกว่าเกณฑ์ความจำเป็นพื้นฐาน (จปฐ.) เป็นอันดับแรก จำนวนหมู่บ้านละ 20 คน (ครัวเรือนละ 1 คน) และจัดทำทะเบียนครัวเรือนสัมมาชีพชุมชน ให้สำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอโนนคูณ

           1.2 ดำเนินการจัดประชุมเตรียมความพร้อมทีมวิทยากรสัมมาชีพชุมชนระดับหมู่บ้านระยะเวลา 3  วัน โดยมีเนื้อหาที่สำคัญในการประชุม เพื่อพัฒนาความรู้ เสริมสร้างทักษะที่จำเป็นต่อการทำหน้าที่เป็น
ทีมวิทยากรสัมมาชีพชุมชนระดับหมู่บ้าน สำหรับทำหน้าที่ฝึกอบรมให้กับผู้แทนครัวเรือนเป้าหมายที่ต้องการฝึกอบรมอาชีพต่อไป ดังนี้

      1) วันที่ 1 สร้างความรู้ ความเข้าใจการสร้างสัมมาชีพชุมชน และสร้างทีมวิทยากรสัมมาชีพชุมชนระดับหมู่บ้าน โดยถ่ายทอดความรู้ เทคนิค ของการเป็นวิทยากรผู้นำสัมมาชีพ และจัดทีมวิทยากรสัมมาชีพชุมชนระดับหมู่บ้าน พร้อมมอบหมายภารกิจหน้าที่ในการส่งเสริม สนับสนุน กำกับและติดตามครัวเรือนเป้าหมายที่ผ่านการอบรมอาชีพ ซึ่งเรียกว่า “ครัวเรือนสัมมาชีพชุมชน” โดยได้แบ่งสัดส่วนของทีมวิทยากรสัมมาชีพชุมชน 1 คน ต่อ ครัวเรือนสัมมาชีพชุมชน 4 ครัวเรือน ดำเนินการ ณ ห้องประชุมที่ว่าการอำเภอโนนคูณ ชั้น 2

      2) วันที่ 2 เตรียมความพร้อมครัวเรือนเป้าหมายที่จะเข้ารับการอบรมอาชีพ ตามแนวทางสัมมาชีพชุมชน โดยไปพบและสร้างความเข้าใจแก่ผู้แทนครัวเรือนเป้าหมายที่ต้องการฝึกอาชีพที่จะเข้ารับการอบรมที่ตนเองรับผิดชอบ จำนวน  4  ครัวเรือน เป้าหมายที่ต้องการฝึกอาชีพ เพื่อ

                1) ให้ความรู้เรื่องสัมมาชีพชุมชน อธิบายความสำคัญของการสร้างสัมมาชีพชุมชนในประเด็นที่เกี่ยวกับ ความเป็นมาของโครงการสร้างสัมมาชีพชุมชน ความสำคัญของการสร้างสัมมาชีพชุมชน และกระบวนการสร้างสัมมาชีพชุมชนที่เกี่ยวข้อง

                2) ทบทวนความต้องการของครัวเรือนเป้าหมายฯ ว่ายังคงมีความสนใจหรือต้องการฝึกอาชีพ หรือเปลี่ยนแปลงอาชีพหรือไม่

                3) แจ้งวันฝึกอบรมอาชีพ และกรอกข้อมูลในแบบฟอร์มการติดตามครัวเรือนสัมมาชีพชุมชน

                             3) วันที่ 3 ร่วมกับทีมวิทยากรสัมมาชีพชุมชนระดับหมู่บ้านร่วมกันวิเคราะห์ข้อมูล
ความต้องการอาชีพจากแบบความต้องการฝึกอาชีพของคนในชุมชนที่ได้สำรวจไว้แล้ว โดยจัดกลุ่มความต้องการอาชีพ โดยพิจารณาศักยภาพของชุมชน ว่าเป็นอาชีพที่จะสำเร็จได้ สามารถสร้างรายได้จริง ซึ่งต้องเชื่อมโยงกับการตลาด สอดคล้องกับความรู้ ที่ปราชญ์ชุมชนในหมู่บ้านจะถ่ายทอด หรือจากการศึกษาดูงานบ้านปราชญ์ชุมชน ในอำเภอเดียวกัน หรือมีแหล่งเรียนรู้ที่สะดวกต่อการเรียนรู้ ณ หอประชุมอำเภอโนนคูณ         

          2.  โครงการส่งเสริมการสร้างสัมมาชีพชุมชนในระดับหมู่บ้าน ส่งเสริมและสนับสนุนการส่งเสริมการสร้างสัมมาชีพชุมชนในระดับหมู่บ้าน โดยมีขั้นตอนการดำเนินงาน ดังนี้

                       2.1 ร่วมกับทีมวิทยากรสัมมาชีพชุมชนระดับหมู่บ้าน ดำเนินการฝึกอบรมพัฒนาความรู้ เสริมสร้างทักษะการพัฒนาอาชีพตามความต้องการของครัวเรือน ตามแผนปฏิบัติการที่กำหนด โดยดำเนินการหลังจากโครงการเตรียมความพร้อมทีมวิทยากรสัมมาชีพชุมชนระดับหมู่บ้านแล้วเสร็จ โดยมีกลุ่มเป้าหมายคือผู้แทนครัวเรือนสัมมาชีพชุมชน จำนวน 20 คน มีกรอบระยะเวลาในการฝึกอบรมสัมมาชีพชุมชน 5 วัน ดังนี้

                             1) วันที่ 1 - 3 ดำเนินการฝึกอบรมความรู้ทางวิชาการ/ทฤษฎีที่ต้องรู้เกี่ยวกับอาชีพ และสาธิตหรือฝึกปฏิบัติเบื้องต้นตามความเหมาะสม จำเป็น ของแต่ละประเภทอาชีพให้กับผู้แทนครัวเรือน (ดำเนินการใน

หมู่บ้าน ณ  ศูนย์เรียนรู้ชุมชนหรือบ้านปราชญ์ชุมชนบ้านนาม่อง)

                             2) วันที่ 4 ศึกษาดูงานเพิ่มพูนความรู้ด้านอาชีพ ณ บ้านปราชญ์ชุมชนหรือศูนย์เรียนรู้ชุมชนที่เข้มแข็ง บ้านนายประเสริฐ  พิทักษ์ ปราชญ์ชุมชนด้านเกษตรผสมผสาน หมู่ที่ 5 ตำบลโนนค้อ
                             3) วันที่ 5 สนับสนุนวัสดุการฝึกปฏิบัติอาชีพ และติดตามเป็นพี่เลี้ยงในการฝึกปฏิบัติอาชีพ คือการปลูกมะนาวในท่อซีเมนต์ ณ บ้านของครัวเรือนที่เข้ารับการฝึกอบรม

                      2.2 ดำเนินการส่งเสริมให้ครัวเรือนนำอาชีพที่ได้ฝึกปฏิบัติไปประกอบอาชีพหรือพัฒนาอาชีพ ให้ก่อเกิดเป็นอาชีพและมีรายได้หรือลดรายจ่ายได้อย่างต่อเนื่อง และรายงานผลการประกอบอาชีพตามแบบฟอร์ม
การติดตามครัวเรือนสัมมาชีพชุมชน

          3. ถอดองค์ความรู้ปราชญ์ชุมชน

          4. ติดตามผลการดำเนินงานสร้างสัมมาชีพชุมชน บ้านนาม่อง หมู่ที่ ๒ ตำบลเหล่ากวาง  

          5. สรุปและประเมินผลการดำเนินงาน

เทคนิคการส่งเสริมสัมมาชีพชุมชน

          การสร้างสัมมาชีพชุมชน บ้านนาม่อง หมู่ที่ ๒ ตำบลเหล่ากวาง   อำเภอโนนคูณ

จังหวัดศรีสะเกษ นอกจากดำเนินการตามแนวทางและกระบวนการสร้างสัมมาชีพชุมชนของกรมการพัฒนาชุมชนแล้ว ข้าพเจ้าในฐานะทีมวิทยากรสัมมาชีพชุมชนและได้ดำเนินการส่งเสริมสัมมาชีพชุมชนในหมู่บ้านเป้าหมายดังกล่าว ให้บรรลุเป้าหมายที่ตั้งไว้ ได้มีเทคนิคดังนี้

          1. สร้างการรับรู้การดำเนินงานโครงการสร้างสัมมาชีพชุมชนแก่ประชาชนในหมู่บ้านเป้าหมาย จาก
การบอกเล่าปากต่อปาก

          2. เป็นผู้ประสานการดำเนินการสร้างสัมมาชีพชุมชน ระหว่างทีมสัมมาชีพชุมชนกับครัวเรือนสัมมาชีพชุมชนเป้าหมายที่ตนเองรับผิดชอบ

          3. คัดเลือกครัวเรือนสัมมาชีพชุมชนเป้าหมาย ที่เป็นคนหัวไว ใจสู้  และมีความตั้งใจจริงและสมัครใจเข้ารับ
การฝึกอาชีพ และมีความสนใจ มีความรู้ ความถนัดในอาชีพเหมือนกัน

          4. ศึกษาแนวทางการสร้างสัมมาชีพชุมชน และหมั่น ศึกษาหาความรู้ ฝึกฝนการถ่ายทอดความรู้อยู่เสมอ

          5. หมั่นพบปะ พูดคุยกับครัวเรือนสัมมาชีพชุมชนเป้าหมาย เพื่อแลกเปลี่ยนเรียนรู้ และกระตุ้น
การปฏิบัติของครัวเรือนตามแนวทางสัมมาชีพชุมชน   

5. ผลของการส่งเสริมสัมมาชีพชุมชนบ้านนาม่อง

          1. ตนเอง ได้แลกเปลี่ยนเรียนรู้ ได้รับความรู้ และเพิ่มพูนประสบการณ์ในการพัฒนาอาชีพ

          2. ครัวเรือนสัมมาชีพชุมชน ได้รับการความรู้ในการนำมาพัฒนาอาชีพ และนำความรู้ไปประกอบอาชีพตามแนวทางสัมมาชีพชุมชน  

          3. เกิดทางเลือกอาชีพแก่ครัวเรือนสัมมาชีพชุมชน ในการประกอบอาชีพการปลูกมะนาวในท่อซีเมนต์ เป็นอาชีพเสริม สร้างรายได้ให้แก่ครัวเรือน

          4. สร้างความรักความสามัคคี และสร้างความเกื้อกูลให้เกิดขึ้นในชุมชน

          6. มีแกนนำหลักในการขับเคลื่อนกิจกรรมพัฒนาชุมชน ทั้งผู้นำและครัวเรือนเป้าหมายต่อไป

          7. หมู่บ้านเป็นหมู่บ้านเป้าหมายของหน่วยงานต่างๆ ในการพัฒนาชุมชนต่อไป

วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->

1. ความเข้มแข็งของทีมวิทยากรสัมมาชีพชุมชน เป็นผู้นำ มีจิตอาสา มีความรู้ความสามารถและทักษะในการถ่ายทอดความรู้ และมีประสบการณ์ เป็นปราชญ์ชาวบ้านหรือผู้ประสบความสำเร็จหรือเชี่ยวชาญในอาชีพ และได้รับการยอมรับจากคนในชุมชน

          2. ครัวเรือนสัมมาชีพมีความสมัครใจมีความพร้อม และความตั้งใจจริงในการฝึกอาชีพ

          3. การได้รับสนับสนุนจากผู้นำชุมชน และให้ความสำคัญในการดำเนินการตามโครงการ

          4. ทีมวิทยากรสัมมาชีพชุมชน ให้ความสำคัญ เอาใจใส่และรับผิดชอบการดำเนินการตามโครงการ

          5. อาชีพที่ชุมชนเลือก เป็นอาชีพที่เกิดจากความต้องการของชุมชนเอง

          6. เจ้าหน้าที่พัฒนาชุมชนติดตามสนับสนุนอย่างใกล้ชิดและต่อเนื่อง

อุปกรณ์ ->

-อาชีพที่เลือกฝึกปฏิบัติ ไม่ตรงตามความต้องการของครัวเรือนสัมมาชีพ เลือกอาชีพที่ฝึกเพราะครัวเรือนอื่นๆ เลือกอาชีพนั้นๆ ต้องให้ครัวเรือนเป้าหมายเลือกอาชีพที่จะฝึกเองโดยไม่ถูกครอบงำความคิด

กระบวนการ/ขั้นตอน->

- ระยะเวลาในการฝึกอบรม กิจกรรมสร้างสัมมาชีพชุมชนในระดับหมู่บ้าน ควรดำเนินการจาก 5 วัน ให้เหลือ  3 วัน    

ข้อพึงระวัง ->