KM เทคนิคการส่งเสริมสัมมาชีพชุมชน
โดย : นายจงศิลป์ บุตราช ตำแหน่ง : เจ้าหน้าที่พัฒนาชุมชน วันที่ : 2017-03-24-13:45:48ที่อยู่ : สำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภออุทุมพรพิสัย
ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->
แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติฉบับที่ ๑๒ (๒๕๖๐-๒๕๖๔) กำหนดยุทธศาสตร์การสร้างความเป็นธรรมลดความเหลื่อมล้ำในสังคมและรัฐบาลได้กำหนดนโยบายการบริหารราชการแผ่นดินจำนวน ๑๑ ด้าน ซึ่งนโยบายการลดความเหลื่อมล้ำของสังคมและสร้างโอกาสการเข้าถึงการบริการของรัฐ เป็นหนึ่งในนโยบายหลักสำคัญที่มุ่งหวังแก้ปัญหาเกี่ยวกับปากท้องของประชาชนระดับล่าง โดยมีแผนงานการพัฒนาเศรษฐกิจฐานรากและชุมชนเข้มแข็ง ซึ่งได้มอบให้กระทรงมหาดไทยที่มีกรมการพัฒนาชุมชนเป็นหน่วยงานหลักบูรณาการสู่การปฏิบัติที่เป็นรูปธรรม
ในปัจจุบันสถานการณ์เกี่ยวกับการประกอบอาชีพของภาคการเกษตรในชุมชนมีภาวะความเสี่ยงสูงเกิดจากการประกอบอาชีพแบบดั้งเดิม ราคาผลผลิตตกต่ำ ไม่มีอาชีพเสริม สร้างรายได้และการรวมกลุ่มมีข้อจำกัด และกลุ่มอาชีพไม่ได้รับการส่งเสริมและพัฒนาอย่างเพียงพอ ประกอบกับในหมู่บ้านมีปราชญ์ชาวบ้าน (ภูมิปัญญาท้องถิ่น) มีความเชี่ยวชาญและมีประสบการณ์ประสบผลสำเร็จในการประกอบอาชีพ แต่ขาดโอกาสการพัฒนาองค์ความรู้และขยายผลความรู้สู่การพัฒนาอาชีพ สร้างรายได้อย่างเป็นระบบ
ด้วยปัจจัยดังกล่าว ปี ๒๕๖๐ ซึ่งมุ่งเน้นที่จะยกระดับเศรษฐกิจฐานราก นั่นคือรายได้ที่ต้องทำให้ชุมชนมีรายได้เพิ่มขึ้น โดยการสร้างงานสร้างอาชีพสร้างรายได้อย่างเป็นรูปธรรมและมั่นคงจึงเป็นที่มาของสัมมาชีพชุมชน ซึ่งกำหนดแผนการสร้างสัมมาชีพชุมชนตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงที่มีเป้าหมายคือประชาชนได้รับการพัฒนาอาชีพและรายได้ ๒๓,๔๘๙ หมู่บ้าน รวม ๔๗๑,๗๘๐ ครัวเรือน คิดเป็น ๒๐% ของหมู่บ้านในประเทศ โดยให้ประชาชนในหมู่บ้านเรียนรู้สิ่งที่อยากทำ ฝึกปฏิบัติจริงให้สามารถนำไปเป็นอาชีพได้ โดยคัดเลือกปราชญ์ชาวบ้านที่มีความรู้ประสบการณ์เป็นวิทยากรสัมมาชีพชุมชนหนึ่งคนเข้าประชุมเชิงปฏิบัติการวิทยากรสัมมาชีพชุมชนระดับเขต/จังหวัด/อำเภอ ไปสร้างวิทยากรสัมมาชีพระดับหมู่บ้านอีกจำนวน ๔ คน รวมหมู่บ้านละ ๕ คน ฝึกอาชีพที่สนใจในครัวเรือนเป้าหมายหมู่บ้านละ ๒๐ คน เมื่อครัวเรือนผ่านการฝึกปฏิบัติขั้นพื้นฐานแล้วก็สามารถสร้างอาชีพบนพื้นฐานปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงสร้างผลิตภัณฑ์ขึ้นมาเข้าสู่ระบบ OTOP เพื่อขยายผลทางการตลาดให้กว้างขึ้นภายใต้การบูรณาการความร่วมมือของประชารัฐ ส่งผลให้เศรษฐกิจฐานรากเติบโตอย่างมีคุณภาพมั่นคงตลอดไป
อำเภออุทุมพรพิสัย มีหมู่บ้านเป้าหมายสัมมาชีพชุมชนจำนวน ๒๐ หมู่บ้าน บ้านธาตุน้อย หมู่ที่ ๑๐ ตำบลก้านเหลือง เป็นอีกหนึ่งหมู่บ้านเป้าหมายที่ดำเนินการตามแนวทางสัมมาชีพชุมชน ครบตามกระบวนการ
วัตถุประสงค์ ->
กระบวนการ/วิธีการ/เทคนิค
เตรียมการ
-ประชุมเจ้าหน้าที่พัฒนาชุมชน/อบต/หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง
-ประชุมแกนนำหมู่บ้าน/หัวหน้าคุ้ม
-ประชาคมคัดเลือกวิทยากรสัมมาชีพชุมชน หมู่บ้านละ ๑ คน
-ประชาคมคัดเลือกครัวเรือนสัมมาชีพชุมชน
-ประชุมเตรียมความพร้อมวิทยากรและครัวเรือนเป้าหมาย
การดำเนินการ
-ประชุมเชิงปฏิบัติการวิทยากรสัมมาชีพชุมชนระดับเขต/จังหวัด/อำเภอ
-ประชาคมคัดเลือกวิทยากรสัมมาชีพชุมชนระดับหมู่บ้านๆละ ๔ คน
-อบรมเรียนรู้ร่วมกันวิทยากรสัมมาชีพชุมชน
-การนำองค์ความรู้ของปราชญ์ชาวบ้านมาขยายผลและการเรียนรู้ร่วมกัน
-ประชุมแกนนำหมู่บ้าน/ตัวแทนครัวเรือนกำหนดเป้าหมายการพัฒนา
-ประชุมเชิงปฏิบัติการครัวเรือนสัมมาชีพชุมชนในระดับหมู่บ้าน
-ศึกษาดูงานหมู่บ้าน/กลุ่มอาชีพต้นแบบภายในอำเภอ
-ฝึกปฏิบัติอาชีพเป้าหมายของครัวเรือนสัมมาชีพ
-สรุปประเมินผลการดำเนินงาน
-การรวมและตั้งกลุ่มอาชีพ (หลัก ๔ ก)
-กลุ่มสมัครเข้าสู่ระบบ OTOP
-จัดทำแผนพัฒนารักษามาตรฐานกลุ่ม
หลังดำเนินการ
-สร้างความคุ้นเคย/มิตรภาพที่ดี
-ขยายผลครัวเรือนต้นแบบ
-ประสานภาคีการพัฒนาหมู่บ้าน/กลุ่มให้ได้มาตรฐาน
วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->
บทสรุป
ผลสำเร็จการดำเนินงานสัมมาชีพชุมชน
-เกิดการวมกลุ่มอาชีพ
-เข้าสู่การสมัครโอทอป
-นำผลผลิตภัณฑ์ชุมชนมาแปรรูป
-สร้างงานสร้างอาชีพ สร้างรายได้
-คุณภาพชีวิตชุมชนดีขึ้น
-มีกฎระเบียบกลุ่ม
-ผู้นำสัมมาชีพเข้าสู่ระบบมาตรฐานงานชุมชน
ปัจจัยความสำเร็จ
-หลักการมีส่วนร่วม (ทุกส่วนราชการ+ผู้นำชุมชน+หัวหน้าคุ้ม+ชุมชนทุกครัวเรือนได้เข้ารับการเรียนรู้ร่วมและมีส่วนร่วมด้วยกัน)
-ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ตัวชี้วัด ๖X๒ (ทุกครัวเรือนมีและปฏิบัติร่วมกัน)
-การบูรณาการทำงาน (กำหนดกรอบ แผนงานร่วม)
-ยุทธศาสตร์การพัฒนาอำเภอ/จังหวัด/รัฐบาล
-การประชาสัมพันธ์ (การเผยแพร่ข้อมูลข่าวสาร เป็นแรงกระตุ้นและสร้างความชื่นชม ยินดีได้)
-การติดตามสนับสนุนองค์ความรู้ของเจ้าหน้าที่พัฒนาชุมชน
-การกำกับ ดูแลร่วมกัน
-ความหลากหลายของวิทยากรสัมมาชีพชุมชน(มีความมุ่งมั่น เสียสละ)
-การสร้างแรงจูงใจ (ทำให้เกิดการกระทำความดี การเชิดชูเกียรติครัวเรือนที่เป็นแบบอย่าง)
-การสร้างความตระหนักร่วมกัน (ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ความมั่นคงการพัฒนาคุณภาพชีวิต)
อุปกรณ์ ->
๑.การดำเนินงานควรยึดแนวทางปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง
๒.วิทยากรสัมมาชีพชุมชน/ปราชญ์ชาวบ้านควรมีการขยายผล ดูแและมีหลสากหลายต่อเนื่อง
กระบวนการ/ขั้นตอน->
๑.สนับสนุนงบประมาณครัวเรือนเพิ่มเติม
๒.ปราชญ์/วิทยากรสัมมาชีพควรเตรียมความพร้อมและพัฒนาทักษะอาชีพให้มีความแตกฉาน
๓.ทีมงานพํมนาชุมชนควรสนับสนุนติดตามอย่างสมำ่เสมอต่อเนื่อง
๔.ประสานภาคีการพัฒนาสนับสนุนต่อยอดเพื่อความเข้มแข็งอย่างยั่งยืน
ข้อพึงระวัง ->