การทอผ้าไหม
โดย : นางลำไพ จารัตน์ วันที่ : 2017-06-14-22:05:43ที่อยู่ : บ้านยางจรม หมู่ 2 ตำบลตรำดม อำเภอลำดวน จังหวัดสุรินทร์
ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->
หลังฤดูกาลเก็บเกี่ยว คนในชุมชนมักจะมีเวลาว่าง จึงได้รวมกลุ่มกันทอผ้าไหมขึ้นเพื่อเป็นการสร้างอาชีพเสริม และก่อให้เกิดรายได้ในครัวเรือน ตลอดจนเป็นการอนุรักษ์ภูมิปัญญาท้องถิ่นให้คงอยู่ในชุมชน และสืบทอดไปถึงรุ่นลูกรุ่นหลาน
วัตถุประสงค์ ->
1.เพื่อสร้างอาชีพ สร้างรายได้แก่ครัวเรือน
2.เพื่ออนุรักษ์ภูมิปัญญาท้องถ่ิ่น
วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->
1.เส้นไหม (ไหมพุ่ง ไหมยืน)
2.สีย้อมไหม
3.ด่างฟอกไหม
4.เชือกฟาง
อุปกรณ์ ->
1.กี่
2.ฟืม
3.กระสวย
กระบวนการ/ขั้นตอน->
อุปกรณ์ที่ใช้
๑. กี่ หรือ หูก เป็นอุปกรณ์ในการทอผ้าให้เป็นลวดลายตามที่ต้องการ
๒. ฟันหวี หรือ ฟืม มีลักษณะเป็นกรอบโลหะ ภายในเป็นซี่ถี่ๆ คล้ายหวี แต่ละเส้นจะใช้เส้นด้านยืนสอดเข้าไปช่องละเส้น เรียงลำดับตามความกว้างของหน้าผ้า เส้นยืนให้อยู่ห่างกันตามความละเอียดของผ้า
๓. ตะกอ หรือ เขา มีลักษณะเป็นกรอบไม้ หรือโครงเกล็กภายในทำด้วยลวด หรือซี่โลหะเล็กๆ มีรูตรงกลางสำหรับร้อยด้ายยืน ปกติมี 2 ชุด ถ้าเพิ่มตอกอมากขึ้นจะสามารถสลับลายได้มากขึ้น
๔. กระสวย เป็นอุปกรณ์ที่ใช้ใส่ด้ายเส้นพุ่ง และนำด้ายพุ่งผ่านช่องว่างของฟันหวี แยกหมู่เส้นยืนออกแล้วสอดเส้นด้ายพุ่งกลับเมื่อเส้นด้ายยืนขัดสับกัน โดทยทำสลับกับการกระทบฟืมเพิ่อให้เส้นด้ายเรียงเข้าด้วยกันเรียบแน่นเป็นระเบียบ
๕. ไม้ไขว้ เป็นอุปกรณ์ที่ใช้จัดเส้นด้วยให้เป็นระเบียบ
๖. ไม้ค้ำ เป็นไม้ที่ใช้สอดด้ายยืนไว้ หลังจากนับด้ายเส้นยืน เพื่อทำให้เกิดลวดลายในการทอ ด้วยเทคนิคพิเศษ
๗. ไม้หาบหูก ใช้ประโยชน์ในการดึงเส้นด้ายให้ตึง
๘. ไม้ดาบ หรือไม้หลาบ มีคงามยาว ๒-๓ นิ้ว ลักษณะแบนยาวใช้สอดผ่านด้ายยืน แล้วพลิกขึ้นทำให้เกิดช่องว่างให้กระสวยพุ่งผ่าน
๙. ไม้แป้นกี่ ที่นั่งสำหรับผู้นั่งทอผ้า
๑๐. เชือกเขา ใช้ดึงเขากับไม้หูกให้ตึง
๑๑. แกนม้วนผ้า เป็นแกนที่อยู่ตรงกันข้ามกับแกนม้วนด้ายยืน ใช้ม้วนผ้าที่ทอเสร็จแล้ว
๑๒. แกนม้วยด้ายยืน เป็นแกนสำหรับม้วนด้ายยืนจัดเรียงเป็นระเบียบ จำนวนเส้นจะมีมากหรือน้อยขึ้นอยู่กับความกว้างของหน้าผ้า และความละเอียดของผ้า ความยาวของเส้นด้ายยืนเท่ากับความยาวของผ้าพับนั้น แกนม้วนเส้นด้ายยืน จะมีที่สำหรับปรับความตึง-หย่อน ของด้ายยืน ซึ่งอยู่ด้านหลังเครื่องทอ
ข้อพึงระวัง ->