ความรู้สัมมาชีพชุมชน

หัตถกรรมเถาวัลย์

โดย : นายเสถียร สิทธิ วันที่ : 2017-03-26-23:06:10

ที่อยู่ : เลขที่ ๒๕ บ้านอีเซ หมู่ที่ ๕ ตำบลอีเซ

ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->

 

                    ด้วยในชุมชนบ้านอีเซ มีลุ่มน้ำห้วยทับทัน ซึ่งมีป่าไม้และเครือไม้ที่ชุกชุมหนาแน่น คนในหมู่บ้านมีภูมิปัญญาในการนำวัตถุดิบเหล่านี้มาจักสานและถักทอเพื่อเป็นของใช้ในครัวเรือนตั้งแต่บรรพบุรุษ คนเฒ่า คนแก่จึงได้นำเครือมาจากป่ามาถักทอเข้ากับโครงไม้เพื่อใช้ใส่สิ่งของต่างๆ และใช้สำหรับจัดดอกไม้และกระเช้าผลไม้ กระเช้าของขวัญในเทศกาลปีใหม่ ทำให้เกิดความประทับใจและความผูกพันทั้งคนและป่าที่ได้อาศัยพึ่งพากันและกันเป็นแบบเกื้อกูล ที่สำคัญทำให้คนมีอาชีพเสริมเป็นการเพิ่มรายได้

วัตถุประสงค์ ->

1. สร้างงาน สร้างอาชีพ สร้างรายได้

          2. เกิดอาชีพในชุมชน

วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->

๑. มีดโต้ เป็นมีดที่ใช้สำหรับตัดไม้ มี ๒ ชนิดคือ ชนิดสันโค้ง และสันตรง
๒. มีดตอกเป็นมีดทรงเรียวแหลม คมมีดโค้งมน เพื่อให้เหมาะกับการใช้งานส่วนใหญ่ช่างจักสาน
๓. เลื่อยลันดา เป็นเลื่อยใช้งานทั่วไปใช้สำหรับตัดหรือฝ่าไม้ตามความต้องการ ใช้งานเมื่อให้
ปลายไม้ทั้งสองเรียบเสมอกัน 
๔. เลียด คือ เครื่องมือชักหวายให้ได้เส้นตามขนาดที่ต้องการ หรืออาจทำขึ้นเองจากวัสดุที่ทำจาก สังกะสีหรืออลูมิเนียม เช่น จานกิโล,จานสังกะสี บ้างเรียกว่า รูร้อยหวาย ๕. กระดาษทราย เป็นแผ่นเนื้อคายเหมือนทราย ไว้สำหรับขัดตะกร้าไม้สักให้เรียบเป็นมันหรือขัดหวายที่เป็นขนให้หลุด เพื่อความสวยงามในการสาน
๖. ตะปูเข็ม คือตะปูตัวเล็กที่สุด เหมาะที่จะใช้งานตอกหวายติดกับไม้สักเพื่อใส่คิ้ว (ตอกตัว) ให้ติดแน่นไม่หลุดและมีอายุการใช้งานได้นาน
๗. เหล็กหมาด มีลักษณะเป็นเหล็กแหลมยาวประมาณ ๔ นิ้ว มีด้ามขนาดเหมาะมือที่ทำหน้าที่
เจาะรู และประกอบการจักสาน อาจจะทำจากเหล็กเส้น หรือลวดที่มีความแข็ง ซี่ล้อลวดจักรยานโครงร่ม ที่ใช้แล้ว นำมาฝนให้แหลม ชนิดปลายแหลมใช้เจาะเพื่อร้อยเส้นหวายส่วนชนิดปลายแบนใช้เจาะเพื่อร้อยเส้นตอก
๘. ค้อนหงอน ค้อนขนาดเล็กเหมาะสมสำหรับการจัดสาน ใช้ตอกตะปูถอนตะปูหรือตอกไม้เวลาประกอบชิ้นงาน

๙. เถาวัลย์

อุปกรณ์ ->

กระบวนการ/ขั้นตอน->

๑. จัดหาไม้ที่จะใช้ทำกระเช้า ( ไม้เสียว , เถาวัลย์ ) และตัดยาว ตามรูปแบบที่กำหนด 
๒. นำเถาวัลย์ที่เตรียมไว้ไปแช่น้ำ เพื่อให้เถาวัลย์อ่อนตัวลง ง่ายสำหรับการดัด
๓. ตัดไม้ตามขนาดตามแบบที่วางไว้ ส่วนขนาดของกระเช้า มี ขนาดเล็ก ขนาดกลาง ขนาดใหญ่ 
๔. ขึ้นรูปกระเช้า มีฐาน ปากกระเช้า โดยที่ฐานนั้นจะต้องตัดเล็กกว่า ๑ นิ้ว
๕. ใช้เศษชิ้นไม้ที่ตัดไว้มายิงเข้าที่ฐานและปากกระเช้านำเถาวัลย์ที่เตรียมไว้มาพันกับฐานกระเช้าที่ 
๖. นำเถาวัลย์มาวัดและตัดเป็นหูของกระเช้า วัดจากฐานสูงประมาณ ๑๔ นิ้ว ตามแบบที่วางไว้ นำเถาวัลย์มาพันที่หูของกระเช้า เพื่อเพิ่มความแข็งแรง 
๗. เมื่อทำเสร็จ เราได้กระเช้าตามแบบ ขั้นตอนสุดท้ายคือ การนำกระเช้าที่เราได้ แช่แร็กเกอร์ เพื่อเพิ่มความสวยงามและป้องกันการเกิดรา

ข้อพึงระวัง ->

เว็บไซต์สัมมาชีพชุมชนจังหวัดศรีสะเกษ
กรมการพัฒนาชุมชน กระทรวงมหาดไทย

โทรศัพท์ :
Email :
ที่อยู่ :

เกี่ยวกับเรา