จักสานสุ่มไก่
โดย : นายสุข ไชยโย วันที่ : 2017-03-24-16:43:45ที่อยู่ : 17/3 หมู่ 3 ตำบลตาโกน
ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->
การสานสุ่มไก่นี้ได้รับการสืบทอดมาตั้งแต่รุ่นบรรพบุรุษ และได้มีการสานสุ่มสืบต่อกันมาเรื่อยๆ จนถึงปัจจุบัน
วัตถุประสงค์ ->
1.เพื่อสร้างอาชีพเสริม
2.เพื่อเพิ่มรายได้
วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->
ไม้ไผ่
อุปกรณ์ ->
1.เลื่อยคันธนู
2.มีด
3.ไม้ไผ่
4.ค้อนตอกตะปู
กระบวนการ/ขั้นตอน->
1. การจักตอกไผ่
1.1 ใช้เลื่อยคันธนูเลื่อยตัดข้อปล้องแรกของไผ่ทิ้งเพื่อให้ผ่าลําไผ่ได้สะดวก
1.2 ผ่าลำไผ่ออกมาเป็นเส้น ๆ
1.3 จักตอกเส้นไผ่เป็นตอกยืน ตอกยาว และตอกไผตีน (ส่วนข้อไผที่มีตาไผ่) ความกว้างของตอกแต่ละแบบโดยประมาณ คือ ตอกยืน 1.3–1.7 ซม. ตอกยาว 0.8 ซม และตอกไผ่ตีน 1.6–2.0 ซม.ซึ่งไผหนึ่งลำเหลาจักตอกได้ตอกยืนใช้สานสุ่มไก่ได้ 1 ใบ และตอกยาวสานสุ่มไก่ได้ 2 ใบ
1.4 ส่วนที่เป็นข้อไผ่ นำมาเหลาเป็นตะขอข้อไผ่หลักหมุดยุดหัวสุ่ม เพื่อไม่ให้สุ่ม ขยับเขยื่อนในขณะสานขึ้นรูป
2. การสานสุ่มไก่
2.1 เริ่มจากสานตอกยาวและตอกยืนเป็นหัวสุ่มแบบลายขัด
2.2 ใช้ค้อนตอกตะขอข้อไผ่หลักหมุดยึดหัวสุ่มบนพื้นดินลานกว้าง เพื่อยึดสุ่มไก่ ไว้ใน การสานขึ้นรูป
2.3 ใช้ตอกยาวสานรอบ ๆ สุ่มไก่เพื่อขึ้นรูปแบบลายหนึ่ง (ยกหนึ่งขามหนึ่ง) โดยจุดเริ่มต้นของตอกยาว
แต่ละเส้นเปลี่ยน ตำแหน่งไปเรื่อย ๆ เพื่อให้สุ่มไกได้รูปทรงกลม
2.4 สานตีนสุ่มไก่ โดยใช้ตอกไผ ้ ่ตีนประมาณ 5 เส้น
2.5 ใช้เลื่อยคันธนูเลื่อยหรือคีมตัดส่วนตอกยืนที่ยื่นยาวตีนสุ่มไก่ทิ้งไป
ข้อพึงระวัง ->
การเลือกไม้ไผ่สำหรับจักสาน ต้องใช้ไม้ไผ่สีสุกที่แก่จัด และการเหลาเป็นเส้นตอกต้องมีขนาดความหนา บาง พอดีเท่ากันทุกเส้น ตากแดดให้แห้งก่อนนำมาจักสาน จึงจะทำให้ผลิตภัณฑ์ มีความประณีต สวยงาม และคงทน