การทำสุ่มไก่
โดย : นายทักษดนัย ใจดี วันที่ : 2017-03-24-10:20:18ที่อยู่ : บ้านเลขที่ 99 หมู่ที่ 20 ตำบลเนินปอ
ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->
พิจิตร เป็นจังหวัดที่ประชาชนนิยมกีฬาชนไก่ จึงมีการเลี้ยงไก่ชนเป็นจำนวน มากและอุปกรณ์ที่จำเป็นในการเลี้ยงดูไก่ชนอย่างใกล้ชิดคือสุ่มไก่ ซึ่งสุ่มไก่นี้สานได้ง่าย มีราคาถูกและใช้ประโยชน์ได้ดี ต่อก่อนในอดีตข้าพเจ้าได้เคยศึกษาการทำสุ่มไก่จากพ่อ และเรียนรู้มาเรื่อยๆ จนเกิดความชำนาญ ประกอบกับได้มีแนวคิดในการตั้งกลุ่มจักสานไม้ไผ่ขึ้น โดยการสนับสนุนจากพัฒนากรก้อง จากสำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอสามง่าม จึงจัดตั้งกลุ่มจักสานไม้ไผ่ขึ้นตามโครงการสัมมาชีพชุมชน และผลิตภัณฑ์ที่ทำคือ สุ่มไก่
วัตถุประสงค์ ->
1. เพื่อลดรายจ่าย/เพิ่มรายได้ ให้ครัวเรือน
2. เพื่อเผยแพร่ความรู้ให้บุคคลอื่น
วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->
ไม้ไผ่
อุปกรณ์ ->
1.เลื่อยคันธนู
2. ค้อน
3. มีดพร้า
กระบวนการ/ขั้นตอน->
1.การจักสาน
1.1 ใช้เลื่อยคันธนูเลื่อยตัดข้อปล้องแรกของไผ่ทิ้งเพื่อให้ผ่าลำไผ่ได้สะดวก
1.2 ผ่าลำไผ่ออกมาเป็นเส้น ๆ
1.3 จักตอกเส้นไผ่เป็นตอกยืน ตอกยาว และตอกไผ่ตีน (ส่วนข้อไผ่ที่มีตาไผ่) ความกว้างของตอกแต่ละแบบโดยประมาณ คือ ตอกยืน 1.3–1.7 ซม. ตอกยาว 0.8 ซม.และตอกไผ่ตีน 1.6–2.0 ซม. ซึ่งไผ่หนึ่งลำเหลาจักตอกได้ตอกยืนใช้สานสุ่มไก่ได้ 1 ใบ และตอกยาวสานสุ่มไก่ได้ 2 ใบ
1.4 ส่วนที่เป็นข้อไผ่นำมาเหลาเป็นตะขอข้อไผ่หลักหมุดยึดหัวสุ่ม เพื่อไม่ให้สุ่ม ขยับเขยื่อนในขณะสานขึ้นรูป
2. การสานสุ่มไก่
2.1 เริ่มจากสานตอกยาวและตอกยืนเป็นหัวสุ่มแบบลายขัด
2.2 ใช้ค้อนตอกตะขอข้อไผ่หลักหมุดยึดหัวสุ่มบนพื้นดินลานกว้าง เพื่อยึดสุ่มไก่ ไว้ใน การสานขึ้นรูป
2.3 ใช้ตอกยาวสานรอบ ๆ สุ่มไก่เพื่อขึ้นรูปแบบลายหนึ่ง (ยกหนึ่งข้ามหนึ่ง) โดยจุดเริ่มต้นของตอกยาวแต่ละเส้นเปลี่ยนตำแหน่งไปเรื่อย ๆ เพื่อให้สุ่มไก่ได้รูปทรงกลม
2.4 สานตีนสุ่มไก่ โดยใช้ตอกไผ่ตีนประมาณ 5 เส้น
2.5 ใช้เลื่อยคันธนูเลื่อยตัดส่วนตอกยืนที่ยื่นยาวตีนสุ่มไก่ทิ้งไป
2.6 นำสุ่มไก่ที่สานเสร็จแล้วมาลนไฟเพื่อที่ทำให้ เศษเสี้ยวหนามของไม้ไผ่หายไป และทำให้สุ่มไก่ทนทานและมีอายุการใช้งานมากขึ้น
ข้อพึงระวัง ->
ควรนำไม้ไผ่ต้นแก่พอดีมาจักตอก ไม่อย่างนั้นจะทำให้ตอกอ่อน เวลาขึ้นรูปจะทำให้บิดเบี้ยวได้