ผ้าพันคอพื้นเมือง
โดย : นางดวงใจ คงประเสริฐ วันที่ : 2017-04-20-16:33:23ที่อยู่ : บ้านเลขที่ 87 บ้านดงลิง หมู่ที่ 11 ตำบลเจ้าท่า
ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->
การทอผ้าพันคอบ้านดงลิง หมู่ที่ 11 ตำบลเจ้าท่า อำเภอกมลาไสย จังหวัดกาฬสินธุ์ ได้ทำสืบเนื่องมาจากบรรพบุรุษ สมัยปู่ ย่า ตา ยาย ซึ่งจะเป็นการให้ความอบอุ่นแก่ร่างกายเมื่อยามหน้าหนาว และยังเกิดความสวยงามเมื่อยามสวมใส่อีกด้วย การทอผ้ามีวิวัฒนาการมาจากการ ทำเชือก ทอเสื่อ และการจักสาน จึงกล่าวได้ว่าการทอผ้าพันคอเป็นงานหัตถกรรมที่เก่าแก่งานหนึ่ง หลักของการทอผ้าพันคอ ก็คือการทำให้เส้นด้ายสองกลุ่มขัดกัน โดยทั้งสอง พวกตั้งฉากกัน เส้นด้ายกลุ่มหนึ่งเรียกว่า ด้ายยืน และอีกกลุ่มหนึ่งเรียกว่า ด้ายพุ่ง ลักษณะของการขัดกันของด้ายพุ่งและด้ายยืน จะขัดกันแบบธรรมดาที่เรียกว่าลายขัด หรืออาจจะเพิ่มเทคนิคพิเศษเพื่อให้ผ้ามีลวดลาย สีสันที่สวยงามแปลกตา
วัตถุประสงค์ ->
1. เพิ่มรายได้
2. อนุรักษ์สืบทอดภูมิปัญญาท้องถิ่น
3. ใช้เวลาว่างให้เป็นประโยชน์
4. เกิดความรัก/ความสามัคคีของคนในหมู่บ้าน
5. ได้บริหารงานด้วยตนเองอย่างมีประสิทธิภาพ
วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->
1. ด้าย
2. น้ำ
3. สี
อุปกรณ์ ->
1. กี่
2. หลอด
3. กระสวย
4. เชือกฟาง
5. ไน
6. ฟืม
7. กง
8. กะละมัง
9. อัก
กระบวนการ/ขั้นตอน->
1.สืบเส้นด้ายยืนเข้ากับแกนม้วนด้ายยืน และร้อยปลายด้ายแต่ละเส้นเข้าในตะ กอแต่ละชุดและฟันหวี ดึงปลายเส้นด้ายยืน ทั้งหมดม้วนเข้ากับแกนม้วนผ้าอีกด้านหนึ่ง ปรับความตึงหย่อนให้พอเหมาะ กรอด้ายเข้า กระสวยเพื่อใช้เป็นด้ายพุ่ง
2. เริ่มการทอโดยกดเครื่องแยกหมู่ตะกอ เส้นด้ายยืนชุดที่ 1 จะถูกแยก ออกและเกิดช่องว่าง สอดกระสวยด้ายพุ่งผ่าน สลับตะกอชุดที่ 1 ยกตะกอชุดที่ 2 สอดกระสวยด้ายพุ่งกลับ ทำสลับกันไปเรื่อย ๆ
3. การกระทบฟันหวี (ฟืม) เมื่อสอดกระสวยด้ายพุ่งกลับก็จะกระทบฟันหวี เพื่อให้ด้ายพุ่งแนบติดกัน ได้เนื้อผ้าที่แน่นหนา
4. การเก็บหรือม้วนผ้า เมื่อทอผ้าพันคอได้พอประมาณแล้วก็จะม้วนเก็บในแกนม้วนผ้า โดยผ่อนแกนด้ายยืนให้คลายออกและปรับความตึงหย่อนใหม่ ให้พอเหมาะ
ข้อพึงระวัง ->
-