ความเป็นมา / แรงบันดาลใจ / เหตุผลที่ทำ ->

ข้าวพัน

ข้าวพันธุ์ดี คือ พันธุ์ข้าวที่ทางราชการแนะนำให้เกษตรกรปลูกหรือข้าวที่ปลูกแล้วให้ผลผลิตสูง มีคุณภาพดี ต้านทางโรคและแมลงศัตรูข้าว มีความเหมาะสมกับสภาพแวดล้อมของท้องถิ่นและมีคุณภาพตรงตามความต้องการของตลาด

ลักษณะของเมล็ดพันธุ์ข้าวพันธุ์ดี  เมล็ดพันธุ์ข้าวพันธุ์ดีควรมีลักษณะดังนี้
-มีลักษณะถูกต้องตรงตามพันธุ์
-ไม่มีเมล็ดข้างพันธุ์อื่นปน
-ไม่มีเมล็ดข้าวแดงปน
-ไม่มีเมล็ดข้าวจ้าวปนในข้าวเหนียว ไม่มีเมล็ดข้าวเหนียวปนในข้าวจ้าว
-ไม่มีสิ่งอื่นๆเจือปน
-มีความงอกไม่ต่ำกว่า 80 เปอร์เซ็น
-มีความชื้นไม่เกิน 14 เปอร์เซ็น

วัตถุประสงค์ ->

เพื่อคัดเมล็ดพันธุ์ข้าว  และขยายพันธุ์

วัตถุดิบ (ถ้ามี) ->

เมล็ดพันธุ์

อุปกรณ์ ->

กระบวนการ/ขั้นตอน->

วิธีการปลูกข้าว

         หว่านน้ำตม เหมาะสำหรับพื้นที่อาศัยน้ำชลประทานที่ขาดแคลนแรงงาน ทำนาหลายครั้งต่อปี ไม่มีการเปลี่ยนพันธุ์ โดยนำเมล็ดพันธุ์ข้าวแช่ในน้ำสะอาด นาน 1 - 2 ชั่วโมง นำขึ้นหุ้มอีก 36 - 48 ชั่วโมง จนเมล็ดงอกเป็นตุ่มตา ค่อยนำไปหว่านในนาด้วยมือหรือเครื่องหว่านเมล็ด

ปักดำ เหมาะสำหรับพื้นที่อาศัยน้ำฝน หรือมีการเปลี่ยนพันธุ์ข้าว เพื่อป้องกันปัญหาข้าวเรื้อ และกรณีที่มีเมล็ดพันธุ์จำกัด แต่ต้องการขยายปริมาณมาก

        การตกกล้าในนาและปักดำด้วยคน    ต้องกำจัดข้าวเรื้อในแปลงที่จะใช้ตกกล้า   นำเมล็ดพันธุ์ข้าวแช่และหุ้มเช่นเดียวกับวิธีหว่านน้ำตม    จนเมล็ดงอกเป็นตุ่มตาจึงนำเมล็ดไปหว่านในนา    รอจนกล้าอายุ 20- 30 วัน  ค่อยถอนกล้าแล้วนำไปปักดำในนา ที่มีระดับน้ำไม่เกิน 10 เซนติเมตร

                การตกกล้าและปักดำด้วยรถดำนา   ต้องร่อนทำความสะอาดวัสดุเพาะกล้าก่อนนำมาใช้  เพื่อป้องกันเมล็ดข้าวที่ติดมากับวัสดุเพาะ(ขี้เถ้าแกลบ)   นำเมล็ดพันธุ์ข้าวแช่และหุ้มเช่นเดียวกับวิธีหว่านน้ำตม  แต่ลดระยะเวลาหุ้มลงเหลือ 24 ชั่วโมง   จึงนำเมล็ดข้าวงอกไปโรยในกะบะอัตรา 200-250 กรัม(ข้าวแห้ง)ต่อถาด   แล้วหุ้มเมล็ดต่ออีก 24 ชั่วโมง   ค่อยนำกะบะไปเรียงในนาหรือลานเพาะกล้า  คลุมกะบะด้วยซาแรนต่ออีก 3 วันจึงเปิดซาแรนออก   พอกล้าอายุได้ 15 – 22 วัน  ค่อยนำกล้าออกจากถาดไปปักดำในนาที่ระบายน้ำออกหมด

ข้อพึงระวัง ->

การคัดเลือกพื้นที่ทำแปลงขยายพันธุ์ข้าว

        -พื้นที่อยู่รวมกันเป็นกลุ่มติดต่อกันหรืออยู่ใกล้เคียงกันสะดวกในการดูแลและติดตามงาน
        -ติดถนนการคมนาคมสะดวก
        -มีแหล่งน้ำใช้พอเพียงตลอดฤดูการผลิต
        -ดินมีความอุดมสมบูรณ์ไม่อยู่ใกล้คอกสัตว์และบ่อเลี้ยงปลา
        -ไม่เป็นดินกรดจัดหรือด่างจัด
        - อยู่ใกล้แหล่งรับซื้อและโรงงานปรับปรุงสภาพ